"75 lat od akcji "Wisła"

Co stało się z majątkiem przesiedlonych Ukraińców?

Mówi się, że przesiedlonych w 1947 r. Ukraińców czekał awans ekonomiczny, bo znaleźli się na lepiej rozwiniętych ziemiach.

Tymczasem 75 procent gospodarstw, w których zostali osiedleni, było zniszczonych, 30 procent zaś wymagało całkowitej odbudowy. A co stało się z ich własnymi domami?

Akcja "Wisła". Co stało się z majątkiem przesiedlonych Ukraińców?
Deportacja Ukraińców w ramach akcji "Wisła", kwiecień 1947 r.

75 lat temu komunistyczne władze Polski rozpoczęły akcję "Wisła", skierowaną przeciwko Ukraińskiej Powstańczej Armii i Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów. 

Polegała ona na przymusowych wysiedleniach z Polski południowo-wschodniej Ukraińców, Łemków, Bojków i Dolinian.

Osiedleńcy trafili do poniemieckich gospodarstw, które nie były obsiane i obsadzone, a często znajdowały się w stanie bliskim ruinie. 

Aby nadawały się do zamieszkania, ofiary akcji "Wisła", swój pobyt w nowym miejscu musiały rozpocząć od łatania dachów, czy wstawiania powybijanych okien i drzwi.

W 1949 r. Ukraińców osiedlonych, na tak zwanych Ziemiach Odzyskanych, uwłaszczono na zajętych przez nich gospodarstwach. 

Jednocześnie pozbawiono ich praw własności do wszelkiego majątku pozostawionego w rodzinnych stronach.

Nawet jeśli poukraińskie gospodarstwa i żyzne pola, leżały odłogiem, właścicielom nie wolno było do nich wrócić. Jeżeli próbowali tego dokonać, UB pakowało ich prosto do obozu w Jaworznie, często określanego mianem obóz koncentracyjny.

Akcję "Wisła" rozpoczęto 28 kwietnia 1947 r. i trwała ona do końca lipca. Objęła około 140 tys. osób cywilnych z południowo-wschodniej Polski, zwłaszcza Ukraińców, które miały być przymusowo przeniesione, na obszary świeżo włączone do Polski.

Według instrukcji Ministerstwa Ziem Odzyskanych, przesiedleńcom nie wolno było wracać, w swoje rodzinne strony. A tymczasem, w ich małych ojczyznach, pozostała zdecydowana większość ich dobytku.

Osiedleńcy trafili, często razem z bydłem i trzodą, do poniemieckich gospodarstw, które nie były obsiane i obsadzone, a często znajdowały się w stanie bliskim ruinie. 

Aby nadawały się do zamieszkania, ofiary akcji "Wisła", swój pobyt w nowym miejscu, musiały rozpocząć od łatania dachów czy wstawiania powybijanych okien i wyłamanych drzwi (Onet.pl).

Oprac. Stanisław Cybruch
akcja, bydło, gospodarstwo, kwiecień, Polak, przesiedlenie, ruina, Ukrainiec, "Wisła", ziemie,